Zoektocht biologische grootvader

Francine Janssen[1] zoekt haar biologische grootvader, de vader van haar vader.
Haar vader is inmiddels 72 jaar oud en in 1945 in Duitsland geboren.
Hij heeft zijn vader nooit gekend.
Francine is al enige jaren aan het zoeken naar aanknopingspunten, maar loopt telkens op een doodspoor.
Het enige aanknopings- en tevens ons startpunt is het Duitse geboortebewijs van haar vader. De zogenaamde ‘Geburtsmeldung’. Daarop staat dat Francine’s vader in januari 1945 in Sülingen geboren is.[2]

Francine heeft in Duitsland gezocht naar de gemeente Sülingen, en diverse gemeentes aangeschreven, maar zonder succes. “Alle steden lijken Sülingen niet te kennen”, schrijft ze.

Verder heeft ze de naam van haar overgrootvader en weet ze dat deze veldwachter was in Leiden[3].

Met deze informatie raadplegen we diverse kranten uit die tijd. In een dagblad van januari 1947 vinden we een artikeltje over de overgrootvader waarin wordt gemeld dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog Duitsgezind zou zijn geweest.

Francine reageert daarop dat er in de familie nooit met enig woord over haar biologische grootvader is gesproken en dat daarom het sterke vermoeden bestaat dat oma verliefd is geworden op ofwel een Duitser ofwel iemand die lid was van de N.S.B.

Eind 1944 (na Dolle Dinsdag, 5 september 1944) vluchten Duitsers en veel Duitsgezinde Nederlanders naar Duitsland. Als haar oma met haar toenmalige vriendje zou zijn meegegaan, verklaart dat ook waarom Francine’s vader in januari 1945 in Duitsland geboren wordt.

Francine komt met aanvullende informatie. Francine‘s vader weet niets van haar speurtocht af. Het is te belastend. Wel heeft ze de volledige naam van haar overgrootvader en oma, en hun geboorte- en overlijdensdata weten te achterhalen.

Dankzij die overlijdensdata kunnen we de Persoonskaarten (PK) opvragen bij het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG).
De PK van de overgrootvader laten we nu voor wat het is, dat levert nauwelijks informatie op die voor onze speurtocht van belang is.
De PK van oma gaan we zorgvuldig na.

Oma is twee keer getrouwd. Haar eerste huwelijk wordt verbonden in 1950 in Den Haag. Oma heeft dan al een zoon: de vader van Francine. Het huwelijk duurt maar kort. Haar man overlijdt in 1957. Uit dit huwelijk wordt een kind geboren, oma’s tweede kind dus.

Twee jaar na het overlijden van haar eerste echtgenoot trouwt oma opnieuw.

CABR

Omdat er zowel van de overgrootvader als van oma aanwijzingen zijn dat zij in de Tweede Wereldoorlog Duitse sympathieën hadden, vragen we bij het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) of er dossiers van beide personen wordt bewaard.

Het CABR heeft na de oorlog rechtgesproken over zogenaamde ‘foute’ Nederlanders, mensen die verdacht werden van Duitse sympathieen.

De inhoud van de dossiers bij het CABR zijn zeer divers. Soms levert het geen nieuwe informatie op een andere keer blijkt het vele vragen te kunnen beantwoorden.

Wij hopen dat we in de dossiers aanwijzingen vinden over de mogelijke vader van Francine.
We raadplegen de dossiers in het Nationaal Archief.

Als eerste raadplegen we de dossiers van de overgrootvader van Francine. Die blijkt inderdaad Duitsgezind te zijn geweest. Hij las het Nationale Dagbladen en was vanaf 1943 sympathiserend lid van de N.S.B.
Maar ook zijn er positieve getuigenissen. Zo zou hij geweten hebben van overvallen en overvallers, maar die nooit hebben aangegeven.

In het verslag (proces-verbaal) van het verhoor van de overgrootvader waarin hij geconfronteerd wordt met de diverse bewijstukken en getuigenissen vertelt hij onder meer: “(…) Een van mijn drie dochters was lid van de N.S.B. en Leidster van de Jeugdbeweging. Ook is zij werkzaam geweest op het Hoofdkwartier van de N.S.B. te Utrecht. Zij had verkering met een Duits soldaat van wie zij zwanger is geraakt. Als ik mij niet vergis is zij door middel van de N.S.D.A.P. geholpen om naar Duitsland te gaan. Aldaar is zij dan ook bevallen.”

Hier bevestigd de overgrootvader de geboorte van de grootvader van Francine. Haar biologische grootvader was een Duitse militair.
De overgrootvader wordt veroordeeld.

Oma
Oma is de dochter waarvan de overgrootvader al zegt dat ze lid is geweest van de N.S.B. en een relatie had met een Duitser.
Uit haar dossier blijkt dat ze in 1941 lid geworden is van de Nederlandse Jeugdstorm (NJS), de nationaalsocialistische jeugdorganisatie, en later ook Jeugdleidster van die Jeugdstorm. In 1942 werd ze lid van de N.S.B. Daarnaast heeft ze ook gecollecteerd voor de Winterhulp Nederland (WHN), een nationaalsocialistische mantelorganisatie die zich richtte op ‘arme Nederlanders’.
Ook zij is verhoord en in dat verslag vertelt ze onder meer:

“(…) Sinds 1941 heb ik omgang gehad met een Duitse militair, Johan Bach genaamd. Met Kerstmis heb ik mij met hem verloofd. (…) In mei 1944 was ik door mijn verloofde zwanger geworden. In september 1944 wilde ik naar Duitsland om met hem te trouwen. Ik meldde mij hiervoor bij het N.S. Frauwenschaft. Daar kon men mij niet helpen en daarop heb ik mij tot de N.S.D.A.P. gewend, waar mij werd aangeraden naar Duitsland te gaan, daar ik aldaar gemakkelijker zou kunnen trouwen. Op 24 oktober 1944 ben ik vrijwillig naar Duitsland gegaan. Indien ik niet zwanger was geweest, zou ik dit niet gedaan hebben. Ik ben naar Duitsland gegaan om met mijn verloofde te kunnen trouwen. Ik kwam terecht in een N.S. Frauwenschaft-Heim te Kirchdorf. Van oktober tot januari 1945 ben ik vijf malen in een ziekenhuis verpleegd geweest.  Doordat ik steeds ziek was heb ik in Duitsland niet gewerkt. In januari 1945 is mijn zoon Werner Johan  genaamd, geboren. Daarna werd ik met mijn zoontje ingekwartierd, vanwaar ik op 27 april 1945 naar Nederland ben vertrokken. Op 5 mei 1945 werd ik te Eindhoven gearresteerd.”

Ook oma wordt veroordeeld.

Speurtocht – voorlopig – beëindigd?

De zoekvraag wie is mijn biologische grootvader, is beantwoord: het is een Duitse soldaat die Johan Bach heet. Francine ‘s vader is met zijn tweede naam dus vernoemd naar zijn vader. Het antwoord levert wel weer nieuwe vragen op. Want wie is die Johan Bach, waarom is het nooit tot een huwelijk gekomen, waarom wordt er niets gezegd over zijn leeftijd, woonplaats, rang of nummer?

Om meer te weten te komen over deze Duitse militair zijn nog een paar zoekmogelijkheden open. Die kosten tijd.
Vooralsnog is de vraag van Francine beantwoord. Dat antwoord is lastig en maakt haar verdrietig. Toch is ze ook blij dat ze nu eindelijk een antwoord heeft. Ze gaat het toch met haar vader bespreken. Of ze verder wil zoeken hangt mede af van de reacties binnen de familie.

 

 

[1]Namen van personen zijn gefingeerd.

[2]Om privacy redenen is de exacte geboortedatum niet vermeld.

[3]Plaatsnaam gefingeerd

Geplaatst in verhalen en getagd met , , .

3 reacties

  1. Ik kwam op dit verhaal omdat ik een soort gelijke zoektocht doe. Mijn hoofdpersoon gaat ook via de NSDAP naar Duitsland om te bevallen. We denken in de plaats Rathlosen ( Sulingen);

    • Beste Angeline,

      Er is nog veel over dit soort situatie te vinden. Hopelijk vind jij ook de biologische vader.

      Omdat de zoekster niet meer reageert op mijn mails, heb ik geen verder onderzoek gedaan naar de biologische vader. Jammer.
      Probleem hierbij is, dat de naam van de vader een veelvoorkomende naam is, de Duitse instantie die ik heb benaderd vraag om meer gegevens over de man, bijvoorbeeld, geboortedatum; legereenheid, o.i.d.
      Dat vergt nog wel wat zoekwerk.
      Heel veel succes met je zoektocht.

  2. Er is wel een plaats in Duitsland die Sulingen heet zonder umlaut. Dieligt boven Hannover. Op ineternet kun je een OFB, Ortsfamilienbuch, vinden. Gen wiki en dan OFB’s

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *